Nederland verkeert momenteel in een zeer kritische toestand. Het dagelijks leven lijkt volledig tot stilstand gekomen en voor alleen het hoognodige gaan we nog de deur uit. Ook zijn voor de meeste huurdersorganisaties de bestuursvergaderingen stilgevallen. Toch gaan een aantal processen op de achtergrond door, zoals de cyclus van de prestatieafspraken. Het verdient aanbeveling om in deze periode te kijken naar het proces en de inhoud van de prestatieafspraken, zodat je als organisatie op de hoogte bent en blijft.
In de Woningwet staat dat de plannen van woningcorporaties moeten worden ingepast in het lokale beleid. Dat betekent dus dat er overleg moet zijn tussen de gemeente en de woningcorporatie. De meeste gemeenten hebben een woonvisie. Dat is een document waarin staat wat de ambities van de gemeente zijn op de woningmarkt. Het geeft antwoord op vragen als: Hoeveel nieuwe woonruimte moet er komen en voor wie? Hoe zorgen we ervoor dat bestaande woningen betaalbaar blijven? En welke voorzieningen hebben we nodig in de buurten? In de prestatieafspraken wordt vastgelegd welke bijdrage de woningcorporaties in de gemeente leveren aan die ambities. Sinds de herziening van de Woningwet in 2015 is de huurdersvertegenwoordiging officieel deelnemer aan de prestatieafspraken.
De Nieuwe Woningwet heeft de huurdersvertegenwoordiging definitief een vaste overleg-plaats opgeleverd aan tafel bij corporatie en gemeente. Dat is een zegen maar kan ook een valkuil zijn; aan de ene kant is het natuurlijk geweldig dat je als huurdersorganisatie eindelijk officieel voor vol wordt aangezien, en je mening er echt toe doet, maar aan de andere kant betekent dat wel dat jouw mening ook daadwerkelijk moet berusten op wat je achterban verwacht of denkt.
Daar ligt een taak voor huurdersorganisaties. Een taak waar over moet worden nagedacht, zowel in de huurdersraadpleging als in de uitvoering. Want hoe ga je om met die verantwoordelijke taak? De minister verwacht een weloverwogen mening van de huurders in het overleg tussen corporatie, gemeente en huurdersorganisatie.
Het Proces van de Prestatieafspraken in beeld
Jaarlijks op 1 juli moeten corporaties aan het college van Burgemeester en Wethouders, alsmede aan de werkzame huurdersorganisaties (verplicht) en bewonerscommissies een overzicht verstrekken van de voorgenomen werkzaamheden, die een bijdrage moet leveren aan de realisatie van het volkshuisvestingsbeleid van de gemeente, waar de corporatie feitelijk werkzaam is. Dit wordt ‘het bod’ genoemd. Tegelijk met het uitbrengen van het bod, verzoekt de corporatie ook om een overleg met de partijen aan wie zij het bod uitbrengt om tot het maken van prestatieafspraken te komen.
Uiterlijk op 15 december moet de corporatie aan de Minister, B&W, alsmede de werkzame huurdersorganisaties en bewonerscommissies het definitieve bod verstrekken en, indien deze zijn gemaakt, de prestatieafspraken. Dat moet ook als de gemeente geen woonbeleid heeft vastgelegd of niet kenbaar heeft gemaakt aan de corporatie. In dat geval is de corporatie vrij haar eigen beleid te kiezen en dit vast te leggen in het bod. Het bod is niet een voorstel waar de gemeente wel of niet akkoord mee moet gaan. Wel dient het bod aan de RvC ter goedkeuring worden voorgelegd alvorens het wordt uitgebracht. De minister beoordeelt vervolgens het definitieve bod en geeft een reactie aan de corporatie.
Wees legitiem
Legitiem zijn betekent niets meer dan zorgen dat je jouw mening of standpunt baseert op een representatieve afspiegeling van de maatschappij. Je kunt met je eigen bestuur wel een standpunt bepalen, maar dit is voor de minister ontoereikend. Je moet dus echt met de achterban (de huurders) in gesprek.
Belangrijke stappen in het proces
Om goed te kunnen aangeven waar de prioriteiten en wensen in jouw gemeente liggen, is achterbanraadpleging van cruciaal belang. Hiermee kun je een legitiem standpunt innemen in het overleg voor de prestatieafspraken, zoals de minister wenst. Om die raadpleging goed te kunnen uitvoeren en de juiste vragen te stellen zul je als huurdersorganisatie een aantal stappen moeten ondernemen.
In de voorbereidingen op de prestatieafspraken zul je in beeld moeten krijgen wat de (woon)wensen zijn van de huurders, jouw achterban. hoe ga je die informatie verkrijgen? dat kan bijvoorbeeld door:
Een enquête via de post (brievenbus)
Een digitale enquête, via je website
Een bijeenkomst over een bepaald thema, met huurders
Een groep huurders die zich verenigen in een adviesgroep
Dan zijn er de vaste prioriteiten die door de overheid worden vastgesteld. Dit zijn:
Betaalbaarheid en beschikbaarheid voor de doelgroep,
Energiezuinige woningvoorraad,
Huisvesting van urgente doelgroepen en
Wonen en zorg en ouderenhuisvesting.
Hier moet je als huurdersorganisatie iets van vinden. Ga met je achterban in gesprek om een standpunt te bepalen en wees legitiem
Het Bod
Het bod is het voorstel van de corporatie en huurdersorganisatie over wonen in de gemeente. Naar aanleiding van het bod worden er in tripartiet overleg (overleg tussen gemeenten, huurdersorganisaties en corporaties) prestatieafspraken gemaakt. Hier kun je als huurdersorganisatie dus je slag slaan door in te brengen wat de huurders belangrijk vinden.
Evaluatie
Elke periode vereist een evaluatie waarin je resultaten afzet tegen de afspraken die er zijn gemaakt. Gaat alles volgens plan of moet er bijgestuurd worden? De rol van huurdersorganisaties bij de uitvoering van de afspraken is doorgaans wat kleiner dan die van corporaties en gemeenten. In de evaluatie kijk je terug op bijvoorbeeld het thema ‘samenwerking’ (zoals evaluatie van de prestatieafspraken, informatie-uitwisseling en bewonersparticipatie). De laatste jaren neemt de betrokkenheid van huurders bij het thema ‘betaalbaarheid en beschikbaarheid’ steeds verder toe. Dat zie je in afspraken over woonruimteverdeling, huurprijsbeleid, omvang kernvoorraad). Het meest voorkomende thema heeft (net als vorig jaar) echter betrekking op de kwaliteit / duurzaamheid van de bestaande woningvoorraad; namelijk het geven van voorlichting over energiebesparing.
Tot slot
We hebben geprobeerd het onderdeel prestatieafspraken meer inzichtelijk te maken, en het belang van jouw organisatie in dat proces te onderstrepen.
Je hoeft ondanks de lastige situatie waarin ons land nu verkeert echter niet stil te vallen. Er zijn verschillende manieren waarop je met de achterban of je bestuursleden in gesprek kan gaan. Lees de nieuwsbrief hierover.
We kunnen je altijd ondersteunen in dit proces. De Nieuwe Wind kan samen met jou kijken naar de woonvisie in jouw gemeente, de in het verleden gemaakte prestatieafspraken en naar de manieren om je achterban te betrekken bij het bod en de prioriteiten. Wij helpen je om een goede afspiegeling van de samenleving te vormen, zodat je wensen en meningen door corporatie en gemeente serieus kunnen worden meegewogen. Daarmee heb je het ministerie achter je staan en sta je sterk.
Wil je hierover meer informatie? Neem contact met ons op via het contactformulier of bel Thea op 06-36 010 114 voor een afspraak (op afstand). Ga naar ons aanbodpagina voor meer informatie over wat wij voor jouw organisatie kunnen betekenen. Klik deze link...
Let op: Afspraken op locatie zijn vanwege de huidige situatie soms lastig te realiseren. Er zijn echter voldoende communicatiemiddelen beschikbaar om ook op afstand met elkaar van gedachten te wisselen.